मुस्ताङको नेचुङस्थित भन्सार यार्डमा बिहानैदेखि बाक्लो कुहिरो छरिएको छ। चिसो हावाले मुटु नै चिस्याउने गरी चलिरहेको छ। यार्डमा नवनवीन इलेक्ट्रिक गाडीहरू लाइन लागेर उभिएका छन्—कसैले आफैं चल्ने आधुनिक सवारी, कसैले नयाँ मोडलका कन्टेनर ट्रक। तर यिनको चाबी घुमाउन पाउनु अघि एउटा अदृश्य ताला खुल्नुपर्छ—इन्टरनेटको।
बिज्ञापन
भन्सार अधिकृत रमेश खड्का हातमा मोबाइल हेर्दै उदास स्वरमा भन्छन् : “इन्टरनेट तीन दिनदेखि चल्दैन, जाँचपास अगाडि बढाउनै सकिएको छैन। पोल ढलेर सेवा अवरुद्ध भयो, नेपाल टेलिकमको डाटा समेत मृत अवस्थामा छ।”
बिज्ञापन
उहाँको वरिपरि उभिएका कर्मचारीहरू टेबलमा धुलो जमेको फाइल हेरेर बसिरहेका छन्। काम त छ—तर काम गर्ने आधारभूत पूर्वाधार छैन। खानेपानी छैन, शौचालय छैन, स्थायी बिजुली छैन। सिंगो राष्ट्रको व्यापारिक ढोका बनेको नाकामा आवश्यक सुविधा भने शून्य जस्तै।
यद्यपि गाडीहरू थुप्रिँदैछन्। १ सय ५१ वटा विद्युतीय सवारी, बीवाइडीदेखि जेकेसम्मका। यस्तै ६७ वटा कन्टेनर, जसमा लत्ता कपडा, इलेक्ट्रोनिक्स, कस्मेटिक्स भरिएको छ। सबैतिर प्रतीक्षाको घडी, तर ‘क्लिक’ गरेर सिस् गराउनुपर्ने इन्टरनेट नमिलेपछि ती सबै सामानहरू गोदामभित्र निद्रामा छन्।
बिज्ञापन
दुर्गमबाट सिंहदरबारसम्मको फरक कथा
सिंहदरबारमा बसेर आदेश दिनेहरू थुप्रै देखिन्छन्। तर यस्तो उचाइमा, ४६०० मिटरमा, शून्य डिग्रीको चिसोमा दिनरात खटिनु भने अर्को कथा हो। जो जहाँ सरुवा हुन्छ, त्यहीँ जान्छु भन्ने वचन पुरा गर्न आएका यी कर्मचारीहरू आफूलाई सुविधा नभएको ठाउँमा खटाएर पनि जिम्मेवारी निभाइरहेका छन्।
रमेश खड्का मुस्कुराउँदै भन्छन्, “सुख–सुविधा खोज्न हो भने यो ठाउँ हाम्रो लागि होइन। तर राष्ट्रले खटाएको ठाउँ हो, त्यसैले हामी यहाँ छौं।”
चीनतर्फको गतिविधि
उता केरुङ नाकामा भने काममा चहलपहल सुरु भएको छ। पुल निर्माणको लागि फाउन्डेसन हालिएको छ। अहिले अस्थायी रूपमा ह्युम पाइप हालेर वारपार गर्ने व्यवस्था मिलाइएको छ। छिट्टै बेलीब्रिज जडान गरेर आवतजावत सहज हुने अपेक्षा गरिएको छ।
व्यापारको शिखरमा संघर्ष
शिगात्सेमा अड्किएका सामानलाई नेपाल ल्याउन अझै दुई–तीन दिन लाग्ने अनुमान छ। तर व्यवसायीहरूका आँखामा आशा भने कोरला नाकामै टाँसिएको छ। “तातोपानी र केरुङ हरेक वर्ष अनिश्चित हुन्छन्, अब दीर्घकालीन विकल्प खोज्नैपर्छ,” व्यवसायीहरूको आवाज भन्सार यार्डमा गुन्जिन्छ।
कोरला नाका आज केवल व्यापारिक बाटो मात्र होइन, एउटा परीक्षा स्थल बनेको छ। सुविधा विहीन, कठ्यांग्रिँदो मौसम, इन्टरनेट नभएर रोकिएको जाँचपास—यी सबै बीचमा पनि कर्मचारीहरू हाँस्दै ड्युटीमा खटिरहेका छन्।
सिंहदरबारको सुकिलो कोठाबाट फरक, यो हिमाली यथार्थ हो—जहाँ जिम्मेवारीलाई सुख–सुविधाभन्दा अगाडि राख्नेहरूको कथा लेखिँदैछ। र यही कथाले नेपाल–चीन व्यापारलाई नयाँ ढोका खोल्ने आशा बोकेको छ।
