दलाल र विचौलियाले आफ्नो काम फत्ये गराउन ‘एसम्यान’ प्रशासक कसरी खोज्छन् ? कलम चोप्न नमान्ने कर्मचारीलाई कसरी भकुण्डो बनाउँछन् ? सानो उदाहरण हेरौं :-
बिज्ञापन
काठमाडौं महानगरपालिकाको प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत रहेका केदार न्यौपाने ७६ फागुन २० गते सरुवा भएर भूमि सुधार मन्त्रालयमा पुगे । झापाको नाता लगाउँदै एमालेले सम्हालेको मन्त्रालयमा लगिएको उनलाई ५ महिनामै त्यहाँबाट फालियो । हुत्याउनु पर्ने कारण थियो,उही गिरिबन्धु टीको जग्गा सट्टापट्टा गर्न नमिल्ने अडान लिनु । गिरीबन्धु टीको बिषयमा राम्रो जानकार,न्यौपानेले त्यहाँ कलम चोप्न नमान्दा जगेडामा मात्र परेनन,जागिरे जीवनभर राम्रो कार्यालय पाएनन् । गिरीबन्धुको जग्गा सट्टापट्टा दिन मिल्ने गरी नियमावली बनाउन नमानेपछि उनलाई फालेर त्यहाँ अहिले कारागार जीवन बिताइरहेका टेकनारायण पाण्डेलाई ल्याइयो र काम फत्ये गराइयो । जीवनभर शिक्षा सेवामा काम गरेका पाण्डेलाई कर्णाली प्रदेशका प्रमुखबाट सरुवा गराएर भूमिमा ल्याएर गिरिबन्धुले जग्गा सट्टापट्टा दिन मिल्नेगरी नियमावली तयार गरे ।
बिज्ञापन
सो नियमावली मन्त्रिपरिषदले पारित गरेर २०७७ पुस ७ गते राजपत्रमा प्रकाशित भएको देखिन्छ । शिवमाया तुम्हाहम्फे,पद्या अर्याल हुँदै अहिले बलराम अधिकारी एमालेको तर्फबाट मन्त्री छन् । यही बीचमा त्यहाँ सूर्य गौतम,केदार न्यौपाने,टेकनारायण पाण्डे,रामप्रसाद थपलिया,डा दामोदर रेग्मी,गणेश पाण्डे हुँदै अहिले गोकर्णमणि दुवाडी त्यहाँका सचिव छन् । टेकनारायणपछि रामप्रसाद थपलियाले यस्मा कलम चोप्न नमान्दा उनी मुख्यसचिव बैकुण्ठ अर्यालकै व्याजी भएर पनि पेलानमा परे । प्रधानमन्त्री कार्यालयमा लामो समय जगेडामा बसेका उनी तथ्यांक सचिवबाट घर गए । दामोदर रेग्मीलाई गिरिबन्धुमा जोडिएको एउटा व्यापारीले सयौं पटक कल गरे पनि उनले रेस्पोन्स गरेनन् । अहिले यो प्रकरणमा गोकर्णमणि नराम्रोसँग फसें भन्दैछन् ।
शुरुदेखि नै गिरीबन्धुको हितमा काम गर्दे आएका उपसचिव हुन्, रोशनशंकर घिमिरे चार बर्षदेखि भूमी व्यवस्था तथा अभिलेख विभागको निर्देशकको जिम्मेवारीमा छन् । निजामती सेवा ऐनले दुई बर्षभन्दा बढी कुनै पनि कर्मचारीलाई एउटै कार्यालयमा जिम्मेवारी नदिनु भन्छ रोशनशंकरले चार बर्षदेखि विभागको जग्गा प्रशासन महाशाखा छाडेर दायाँबायाँ हुनु परेको छैन । निजामती किताबखानाबाट प्राप्त पिआइएस हेर्दा रोशनशंकर घिमिरे २०७३ कात्तिक ३ गते प्रमुख मालपोत अधिकृत भएर चन्द्रगढी मालपोत कार्यालय, झापा पुगेका देखिन्छ । त्यहाँ २ बर्ष बस्दा उनैले गिरीबन्धु टी–इस्टेटको खर्ब रूपैयाँभन्दा बढी पर्ने जग्गा सरकारबाट सट्टापट्टाको निर्णय गराउने र किनबेच गर्ने खेलो फड्को शुरुवात गरेका हुन । पछि सम्म गिरिबन्धुको फाइल बोकेर उनी मन्त्रालय धाउने गरेको यो बिषयमा सबैभन्दा बढी चासो दिने गरेको कर्मचारीहरु बताउँछन् ।
बिज्ञापन
यता अर्थतन्त्र डाँवाडोल भएको मौका छोपी गिरिबन्धुजस्ता पोस्नका लागि नै गोकर्णमणि दवाडीलाई निर्वाचन आयोगबाट भूमिमा ल्याइएको हो भन्नेहरु पनि छन् । हदबन्दी लगायतका बिषयमा सचिवभन्दा मुनिका सहसचिव कुमार दाहालले ‘यस्तो काम गर्दिन’ भनेपछि सहसचिव गणेश भट्टमार्फत् फाइल अघि बढाइएको छ । गिरिबन्धु टीको हितमा काम गर्ने भूमिसुधार सचिव गोकर्णमणि दवाडी यसको मुख्य सहजकर्ता र डिजाइनकर्ताको रूपमा देखिएका छन् । सहसचिव कुमार दाहालले यसमा कलम चलाउन नचाहेपछि सचिव दवाडीले नै अर्का सहसचिवलाई विश्वासमा लिएर काम अगाडि बढाइरहेका छन् । सचिवले सेटिङमा गणेश भट्टको हस्ताक्षर गराएर फाइल अघि बढाए पनि कानुनतः उनले त्यसो गर्न नमिल्नुपर्ने हो । भट्टले योजना हेर्छन् भने दाहालचाहिँ जग्गा प्रशासनका सहसचिव हुन् । उनले यस्ता बदनियत देखेको फाइलमा कलमै चोप्न नमानेपछि हालैमात्र त्यहाँबाट लखेटेर नेपाल टष्ट्रमा पु¥याइएको छ । हालैमात्र भूमिमा शिवप्रसाद रेग्मी,मदन कोइराला र श्रीराम ठाकुर भित्रिएका छन् । यीमध्ये एक जना एसम्यानलाई जग्गा प्रशासन,अर्काैलाई भूमि व्यवस्था तथा अभिलेख विभागतिर खटाइने हो ।
रमाइलो चाहिँ सरुवा हुनु १५ दिन अघि नै एउटा विचौलियाले सहसचिव कुमार दाहाललाई सुनायो,तपाईको सरुवा हुँदैछ । यसरी दलालले भनेको नमान्दा कर्मचारी सरुवामा पर्न थालेका छन् । पछिल्ला दिनमा चन्दने अर्थात दीपक भट्टलाई माथ खुवाउने गरी एक जना विचौलिया स्कारपिओमा दैनिक मन्त्रालय धाउने गरेको कर्मचारीहरु सुनाउँछन् । मास्क कहिल्यै नखोल्ने र क्याप टोपीले अनुहार छोपेर हिड्ने ती विचौलिया हुन प्रमोद खड्का । उनको वास नै कर्मचारी प्रशासन महाशाखा र सचिवको कार्यकक्षमा हुने गरेको भुक्तभोगी कर्मचारीहरुले बताएका छन् । तिनै खड्काले अहिले साँखु,कलकी,भक्तपुर,ललितपुरका हाकिमहरु सरुवा मैले नै गराएको हो तिमीहरुको पनि सरुवा गर्ने हो भने मिलाउनुपर्दछ भन्दै द्रव्य संकलन गरिरहेको भुक्तभोगी कर्मचारीहरु पीडा पोख्छन् । द्रव्य संकलन गरेर कर्मचारीको सरुवा गर्नेका सामान्य प्रशासनसँग सेटिङ्गमै यस्तो काम भइरहेको कर्मचारीको गुनासो छ । उदयपुर घर भएका खड्काले मोहन कृष्ण सापकोटा सचिव हुँदादेखि नै मन्त्रालयमा प्रवेश पाएको र यसरी सरुवाको खेतीपाती गर्दै आएको उनलाई चिन्ने कर्मचारीहरु बताउँछन् ।
