श्रष्टाहरु यसै सामाजिक परिवेशका पात्रहरु हुन्। यी परिवेशका घटना वा अनुभूतिहरु श्रष्टाका कच्चा पदार्थहरु हुन् यिनैको मदतले श्रष्टाहरुले गीत, कविता वा कथा सिर्जना गर्ने गर्दछन् ।रचनाहरु सामाजिक परिवेशको प्रतिविम्व मात्र होइन यो सन्देशमूलक वा सूचनामूलक पनि हुनु आवश्यक छ । फरक यत्ति हो घटना वा परिवेशहरु यथार्थमा आधारित हुन्छन् ती यथार्थहरु जव श्रष्टाका अनुभूति वा […]

विषय प्रवेश समकालिन समाजमा अल्पविकसित तथा अविकसित देशको प्रमुख समस्या भ्रष्टाचार हो । यस्ता देशका हरेक निकायहरु भ्रष्टाचार तथा अनियमिततामा फसेका छन् । नियम वा कानुनविरुद्ध नैतिक पतन हुने गरी घूस खाई पक्षपातपूर्ण निर्णय र व्यवहार गर्ने काम, भ्रष्ट मनसाय वा घुसखोरीको काम नै भ्रष्टाचार हो। त्यसैले भ्रष्टाचार गर्नु जघन्य अपराध हो । यो सार्वजनिक […]

हरित कर हरित कर  (Green Tax) भनेको वातावरणलाई हानि गर्ने क्रियाकलाप वा उत्पादनहरूमा लागु गरिने कर हो। यसको उद्देश्य वातावरणको संरक्षण गर्नु, हरित प्रविधिहरूको प्रोत्साहन गर्नु, र दुषित तत्वहरूको प्रयोगलाई कम गर्नु हो। यसको लक्ष्य दीगो विकासलाई सुदृढ गर्नु र भविष्यका पीढीका लागि स्वस्थ वातावरण सुनिश्चित गर्नु हो।  हरित कर  (Green Tax) को प्रकारहरू: उद्योगमा […]

सञ्जालिकृत शासन शासकीय व्यवस्थाको यस्तो अवस्था हो, जहाँ शासकीय संरचना र सरोकारवालाहरू एक–आपसमा सहकार्य गर्दछन् र शासन प्रक्रियामा सबैको स्वामित्व स्थापना गर्दछन् । शासन प्रक्रियामा रहेका सबै पात्रहरू एक–अर्कालाई मूल्यवान् सम्झन्छन् र राष्ट्रिय विकासमा सहभागी हुन्छन् । सञ्जालिकृत शासन व्यवस्था यस्तो अवधारणा हो जसले राज्यप्रक्रियामा सरोकारवालाहरूको आपसी सहकार्य रहनु पर्दछ भन्ने मान्यता राख्दछ । यो शासन व्यवस्था […]

तोमनाथ उप्रेती अहंकार अज्ञान हो, आसुरी हो, विनाश हो, पतन हो ।अहंकार आफु अरु भन्दा श्रेष्ठ हु भन्ने भावना हो हो । ‘ आफुले आफुलाई सर्वगुण सम्पन्न र अति जान्ने सुन्ने मान्ने प्रवृति हो अहङ्गार । आफ्नो मात्र मानसम्मान, सुखसुविधा र प्रगतिमा आफुलाई केन्द्रीत राख्छ अहङ्गारले । प्रत्येक व्यक्तिमा चरित्र, धन तथा भोग , शक्ति, […]

दशैँलाई नेपालीहरुकै सबैभन्दा महान चाडका रुपमा मनाउने गरिन्छ । किंवदन्ती अनुसार दशैँ वैदिक कालदेखि नै मनाइदै आएको विश्वास छ । दशैँ मनाउने विषयमा मूलत दुइ विश्वासहरु रहेका छन् एक नवदुर्गा भवानीको विजय संग सम्बन्धित र अर्को मर्यादा पुरुषोत्तम रामले रावणमाथि हाँसिल विजय संग सम्बन्धित छ । यसै गरि भगवान रामले दश इन्द्रियहरुमा विजय प्राप्त गरिसकेको […]

खसी, कुकुर, बिरालोको भाषा बुझिँदैन भाषा विहीन कोही छैनन् , हामी पनि चाइनिज अङ्ग्रेजी रसियन भाषा बुझ्दैनौँ। मान्छेहरू बोल्छन् र बलि दिन्छन् , उनीहरु बोल्दैनन्। उनीहरू मृत्यु थाहा पाउँदैनन् , पीडा अनुहारमा देखाउन जान्दैनन् , आँखाबाट बोल्ने कोही पाउँदैनन्, बलि चढेको पनि थाहा पाउँदैनन् , उनीहरू बोल्दैनन्। उनीहरू संवादविहीन छैनन् , पीडाविहीन पनि छैनन् , […]

वर्तमानमा बसेर विगत सम्झनु पर्छ, कुरा गरी साध्य छैन अचम्मै लाग्छ। हाम्रो पुस्ताले वाल्यकालमा देखे भोगेका कुराहरू वर्तमान पुस्तालाई विश्वास नलाग्न पनि सक्छ तर यथार्थ भनेको यथार्थ नै हो। समय अनुसार परिवर्तन हुदै जादा विगतका भोगाइहरू क्रमशः ईतिहास बन्दै जान्छन् यो प्राकृतिक नियम हो। यसै प्रसंगमा हाम्रो पालाको दशैंको रौनक उल्लेख गर्ने जमर्को गरेको छु […]

  बिषय प्रवेश वित्तीय संघीयता कर लगाउने, आम्दानी र खर्चबीचको सन्तुलन कायम गर्ने सम्बन्धमा गरिएको सहमति हो । जसले शक्ति निक्षेपण प्रतिको पूर्ण प्रतिबद्धताको माग गर्दछ । संघीयता कार्यान्वयनको महत्वपूर्ण आधार वित्तीय संघीयता हो । वित्तीय संघीयता अर्थ–राजनीतिक विषय पनि हो । वित्त व्यवस्थापनका प्रमुख आयामहरू मौजुदा स्रोतको कुशलतम् विनियोजनको विषयमा तल्ला तहका सरकारहरूको संलग्नता […]

बिषय सन्दर्भ संगठनको लक्ष्य प्राप्तिमा कानुनद्वारा निर्धारित प्रक्रिया पालना भए–नभएको भनी तालुक कार्यालयबाट निरन्तर रूपमा गरिने सुपरिवेक्षण अनुगमन नै आन्तरिक नियन्त्रण हो । कुनै पनि संगठनको कार्य सम्पादनलाई थप कुशल र प्रभावकारी बनाउन कार्यरत जनशक्तिको सहभागितामा तयार पारिने पद्धति हो । उद्देश्य प्राप्तिका लागि रहन सक्ने जोखिमको पहिचान गरी जोखिम व्यवस्थापन हुने गरी नियन्त्रणको वातावरण […]