त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलस्थित अध्यागमन कार्यालयमा प्रमुख तहमा फेरबदल गरिएको छ। हालसम्म अध्यागमन कार्यालयको नेतृत्व सम्हालिरहेका सहसचिव तीर्थराज भट्टराईलाई अन्यत्र तानिँदै गृह मन्त्रालयले पाँचथरका प्रमुख जिल्ला अधिकारी (सीडीओ) विष्णुप्रसाद कोइरालालाई नयाँ प्रमुखका रूपमा खटाएको छ।
बिज्ञापन
सरुवा निर्णय जेठ ७ गते साँझ भएको स्रोतको जानकारीमा आएको छ। कोइरालाले अबको केही दिनभित्र त्रिभुवन विमानस्थलमा पदभार सम्हाल्नेछन्।
बिज्ञापन
विष्णुप्रसाद कोइराला प्रशासनिक क्षेत्रमा अनुभवी मानिन्छन्। उनले अघिल्लो कार्यकालमा विभिन्न जिल्ला प्रशासन कार्यालय, मन्त्रालय र नियामक निकायहरूमा पनि काम गरिसकेका छन्। अध्यागमनजस्तो संवेदनशील र अन्तर्राष्ट्रिय छवि निर्माणमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने संस्थामा अब उनको नेतृत्वप्रति चासो बढेको छ।
त्रिभुवन विमानस्थलको अध्यागमन कार्यालय मुलुकको प्रमुख प्रवेशद्वार हो। दैनिक हजारौं आगन्तुकको आवागमन हुने यो कार्यालयमा सुरक्षासम्बन्धी सावधानी, विदेशिने नेपालीहरूको नियमन, शरणार्थी तथा अवैध आप्रवासन नियन्त्रणजस्ता कार्य अत्यन्त संवेदनशील छन्। त्यसैले नेतृत्व परिवर्तनप्रति आम चासो बढ्नु स्वाभाविक हो। यद्यपि नेतृत्व परिवर्तन हुनु नियमित प्रक्रिया हो, तर यस्तो संवेदनशील पदमा कसरी र कस्ता व्यक्तिको छनोट गरिन्छ भन्नेमा प्रश्न उठ्ने गर्छ। यसपटकको निर्णय पनि के कति आधारमा गरिएको हो भन्नेमा गृह मन्त्रालयले औपचारिक विवरण सार्वजनिक गर्न बाँकी छ।
बिज्ञापन
विमानस्थल अध्यागमन कार्यालयको नयाँ नेतृत्वको जिम्मेवारी अब विष्णुप्रसाद कोइरालाको काँधमा आएको छ। सेवा सुधार, प्रविधिको प्रभावकारी प्रयोग, र अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डअनुसार अध्यागमन प्रणाली सुदृढ गर्न कोइरालाको भूमिका निर्णायक हुनेछ। अब नागरिकको अपेक्षा स्पष्ट छ — अनुशासन, पारदर्शिता र प्रभावकारी सेवा।
तीर्थराज भट्टराईको प्रमुख उपलब्धिहरु
विमानस्थलमा पछिल्लो समय विभिन्न सुधार कार्यहरू भएका छन्। यी सुधारहरूले यात्रुहरूको अनुभव सहज बनाउनुका साथै सुरक्षा र कार्यक्षमतामा वृद्धि गरेका छन्। मुख्य सुधारहरू डिजिटल प्रविधिको प्रयोग र स्वचालित प्रणालीको विस्तार, हालै नेपाली ई–पासपोर्ट भएका यात्रुहरूका लागि इलेक्ट्रोनिक गेट जडान गरिएको छ। यसले अध्यागमन प्रक्रियालाई छिटो र स्वचालित बनाउँदै यात्रुहरूको लाइन घटाउन सहयोग पु¥याएको छ। पहिलो चरणमा नेपाली नागरिकका लागि प्रयोगमा ल्याइएको इलेक्ट्रोनिक गेट भविष्यमा विदेशी पर्यटकका लागि पनि उपलब्ध गराइने योजना छ। बायोमेट्रिक भेरिफिकेसन प्रविधि लागू भएको छ । प्रविधिको विकाससँगै बायोमेट्रिक डाटाबेस प्रणालीलाई प्रभावकारी बनाइएको छ। यसले जाली राहदानी, दोहोरो परिचयपत्र प्रयोग जस्ता समस्याहरू नियन्त्रण गर्न मद्दत पु¥याएको छ। अनलाइन भिसा आवेदन प्रणालीको सुधार भएको छ । यात्रुहरूले अन–अराइभल भिसा प्रक्रियालाई सहज बनाउन अनलाइन भिसा आवेदन प्रणाली सुधार गरिएको छ। यसले भिसा प्रक्रिया छिटो बनाउने र अध्यागमन काउन्टरमा लामो लाइनको समस्या कम गर्ने काम गरेको छ। अध्यागमन सेवामा सहजता र यात्रुहरूको सुविधा सुधार भएको छ । यात्रुहरूको संख्या वृद्धि भएको कारण अध्यागमन काउन्टर थप गरिएका छन्। आगमन र प्रस्थान दुवै क्षेत्रमा थप अध्यागमन डेस्क सञ्चालनमा ल्याइएका छन्, जसले यात्रुहरूको प्रतीक्षा समय घटाएको छ। जेष्ठ नागरिक, अपांगता भएका व्यक्तिहरू, कूटनीतिक अधिकारीहरू र वीआईपी यात्रुहरूका लागि फास्ट ट्र्याक सेवा उपलब्ध गराइएको छ। यसले विशेष यात्रुहरूलाई सहज यात्राको अनुभव प्रदान गरेको छ। यात्रुहरूलाई अध्यागमन प्रक्रियाबारे स्पष्ट जानकारी दिन सूचना तथा सहायता कक्ष थप गरिएको छ। बहुभाषी सहायता सेवा उपलब्ध गराएर विदेशी पर्यटकहरूलाई आवश्यक निर्देशन प्रदान गरिन्छ। अध्यागमन निगरानी र शंकास्पद गतिविधि पहिचान प्रणाली लागू गरिएको छ । अध्यागमन क्षेत्रमा सिसिटिभी निगरानी प्रणाली अपग्रेड गरिएको छ । जाली राहदानी, मानव तस्करी, तथा अन्य गैरकानुनी गतिविधि पहिचान गर्न एआई सक्षम निगरानी प्रणाली प्रयोग गरिएको छ। शंकास्पद यात्रुहरूको निगरानी गर्न अन्तर्राष्ट्रिय अध्यागमन निकायहरूसँग प्रत्यक्ष समन्वय भइरहेको छ। अध्यागमन अधिकारीहरूलाई अत्याधुनिक प्रविधिको प्रयोग, अन्तर्राष्ट्रिय अध्यागमन नियम, र यात्रु सेवा सुधार सम्बन्धी तालिम प्रदान गरिएको छ। कर्मचारीहरूको व्यावसायिकता सुधार गर्न इथिक्स ट्रेनिङ समेत सञ्चालन गरिएको छ। मानव तस्करी तथा जाली राहदानी नियन्त्रणमा कडाइ गरिएको छ । अध्यागमन प्रक्रियामा फेस रिकग्निशन प्रणाली जडान गरिएको छ, जसले पहिल्यै अपराधमा संलग्न वा प्रतिबन्धित यात्रुहरूलाई पहिचान गर्न मद्दत गर्छ। अध्यागमन काउन्टरमा पासपोर्ट र भिसा प्रमाणीकरण प्रविधि अपग्रेड गरिएको छ, जसले जाली कागजात पहिचान गर्न सजिलो बनाएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय अपराध नियन्त्रणका लागि इन्टरपोल तथा अन्य अन्तर्राष्ट्रिय अध्यागमन निकायहरूसँग प्रत्यक्ष सूचना आदान–प्रदान प्रणाली स्थापना गरिएको छ। नेपाल प्रहरी र भन्सार विभागसँग समन्वय गरेर लागू औषध तस्करी, अबैध सुन ओसारपसार, र अन्य आपराधिक गतिविधिहरू नियन्त्रण गर्न संयुक्त निगरानी टोली परिचालन गरिएको छ। घुसखोरी तथा अनियमितता नियन्त्रण अभियान गरिएको छ । अध्यागमन प्रक्रियामा पारदर्शिता कायम गर्न कडा अनुगमन तथा उजुरी संयन्त्र लागू गरिएको छ। घुसखोरी वा अनियमित व्यवहारमा संलग्न कर्मचारीहरूलाई कारबाही गर्न स्वचालित प्रणालीमार्फत निगरानी बढाइएको छ। यात्रुहरूलाई अन–अराइभल भिसा शुल्क तिर्न सहज बनाउन क्यूआर कोड स्क्यानिङ प्रणाली मार्फत अनलाइन भुक्तानी सेवा उपलब्ध गराइएको छ। यसले नगद कारोबार कम गर्दै पारदर्शिता बढाउने काम गरेको छ। पछिल्लो समय अध्यागमन कार्यालय, त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलले यात्रु सेवा सुधार, प्रविधिको प्रयोग, सुरक्षा सुदृढीकरण, तथा पारदर्शिता कायम गर्ने दिशामा महत्वपूर्ण सुधारहरू गरेको छ। डिजिटल प्रणालीको विकास, कर्मचारी दक्षता अभिवृद्धि र सुरक्षासम्बन्धी कदमहरू लागू भएसँगै नेपालमा अन्तर्राष्ट्रिय आगमन–प्रस्थान प्रक्रियामा उल्लेखनीय सुधार भएको छ। भविष्यमा अझै प्रभावकारी सुधार ल्याउन हामी निरन्तर प्रतिबद्ध छौं।
