संघीय निजामती सेवा ऐन राष्ट्रिय सभामा छलफलको चरणमा पुगेको छ। हजारौं अस्थायी, करार तथा समायोजन प्रक्रियाबाट अन्योलमा रहेका कर्मचारीहरू भविष्यप्रति अनिश्चित छन्। संघीय संरचनामा कर्मचारी व्यवस्थापनको पुनर्संरचना, सेवा सुविधा र सुरक्षामा उठेका प्रश्नहरूले नेपाल निजामती प्रशासनलाई गम्भीर मोडमा ल्याइदिएको छ। यस्तै संवेदनशील परिस्थितिमा नेपाल निजामती कर्मचारी युनियनभित्र नेतृत्वको रूपान्तरणको बहस तीव्र भइरहेको छ।
बिज्ञापन
यही बहसको केन्द्रमा छन्—नेपाल निजामती कर्मचारी युनियनका खुल्ला उपाध्यक्ष यज्ञबहादुर ओली। संगठनभित्र एक दशकभन्दा बढी समयदेखि सकृय उनी कर्मचारीका मुद्दामा स्पष्ट, सशक्त र संस्थागत धार बोकेका नेताको रूपमा स्थापित छन्। अब उनी आउँदो माघमा हुने राष्ट्रिय अधिवेशनमा अध्यक्ष पदमा उम्मेदवारी दिने तयारीमा छन्।
बिज्ञापन
“यो केवल मेरो आकांक्षा होइन, हाम्रो सामूहिक परिवर्तनको अभियान हो”
ओलीको उम्मेदवारी केवल एक पदप्रति आकांक्षा नभएर कर्मचारी आन्दोलनको वैचारिक, सांगठानिक र कार्यशैलीगत रूपान्तरणको अभियान हो। “संघीय निजामती सेवा ऐनजस्ता ऐतिहासिक कानूनहरू निर्माण भइरहेका बेला कर्मचारीको हक, हित र सुरक्षा जोगाउने नेतृत्वको आवश्यकता छ,” ओली भन्छन्, “अब नारा मात्रै होइन, नीति, योजना र स्पष्ट कार्यदिशा चाहिएको छ।”
उनका अनुसार, हालको युनियन नेतृत्वमा इच्छाशक्ति, विश्लेषण र हस्तक्षेपको गहिरो अभाव देखिएको छ। कर्मचारीको आवाज प्रभावकारी रूपमा सरकारसम्म पुर्याउने, रणनीतिक वार्ता र नीति सुझावमार्फत कर्मचारी वर्गलाई सशक्त बनाउने खालको युनियन निर्माण गर्नु उनको मूल अभिलाषा हो।
बिज्ञापन
अध्यक्ष भएपछि यी हुनेछन् ओलीका पाँच मुख्य एजेन्डा
अध्यक्ष पदमा पुगेपछि ओलीले युनियनलाई केवल मागपत्र बुझाउने संस्था होइन, नीति निर्माणमा प्रभाव पार्ने वैचारिक थिंक ट्यांकको रूपमा रूपान्तरण गर्ने अठोट गरेका छन्। उनका पाँच मुख्य एजेन्डा यसप्रकार छन्:
संघीय निजामती सेवा ऐनको समीक्षा र संशोधन
अहिलेको ऐन कर्मचारीको पेशागत सुरक्षा, सरोकार र सेवासुविधालाई पूर्ण सम्बोधन गर्न नसकेको उनले ठहर गरेका छन्। ओलीको नेतृत्वमा ऐनको कार्यान्वयनअघि समीक्षा, आवश्यकता अनुसार संशोधन र स्पष्ट कार्यविधि निर्माणको अभियान चलाइनेछ।
अस्थायी, करार र समायोजन प्रक्रियामा परेका कर्मचारीको स्थायीत्व सुनिश्चित
हजारौं कर्मचारी अझै अन्योलमा छन्। ओलीले ती सबै श्रमिक वर्गलाई न्यूनतम सेवा सुविधा र भविष्यको ग्यारेन्टीसहित संवैधानिक सुरक्षा दिने नीति अघि सारेका छन्। करारमा वर्षौंदेखि काम गरेका कर्मचारीको मूल्यांकनका आधारमा स्थायीत्वको ढोका खोलिनेछ।
योग्यता आधारित बढुवा प्रणाली र आन्तरिक निगरानी संयन्त्र
पहुँच र शक्तिको भरमा हुने सरुवा–बढुवाले कर्मचारीको मनोबल गिराइरहेको भन्दै ओली योग्यता आधारित मूल्याङ्कन, स्वतन्त्र पदोन्नति बोर्ड, आन्तरिक सेवानीति अनुगमन प्रणाली निर्माणको पक्षमा छन्।
संगठनको संघीय रूपान्तरण र समावेशी संरचना
ओली नेतृत्वमा युनियनको संरचना प्रदेश र स्थानीय तहसम्म विस्तार गरिनेछ। महिला, दलित, जनजाति, र युवा कर्मचारीको सहभागिता अनिवार्य गरिनेछ। नीति निर्माणका लागि प्रादेशिक समन्वय मञ्च, सुझाव समिति र प्रशिक्षण कार्यक्रम सञ्चालन गरिनेछन्।
डिजिटल युनियनको सुरुवात
“अबको युग डिजिटल युनियनको हो,” भन्छन् ओली। डिजिटल सदस्यता, गुनासो प्रणाली, सूचना प्रवाहको एप, र सदस्य प्रोफाइल प्रणालीमार्फत युनियनको सञ्चालन आधुनिकीकरण गरिनेछ।
गुटबन्दी अन्त्यका लागि साझा नेतृत्वको अवधारणा
कर्मचारी युनियनभित्र गुटबन्दी, असहमति र वैचारिक मतभेदहरू गहिरिँदै गएको गुनासो यदाकदा सुनिन्छ। यद्यपि ओली यस्ता असहमतिलाई संवाद, समावेशिता र संस्थागत आचारसंहिताबाट हल गर्न सकिने विश्वास राख्छन्। “हामीलाई साझा संगठन र साझा जिम्मेवारी चाहिएको हो,” उनी भन्छन्, “म दलगत हैसियतभन्दा माथि उठेर युनियनलाई निष्पक्ष, पारदर्शी र उत्तरदायी संस्थामा रूपान्तरण गर्न चाहन्छु।”
उनको योजनाअनुसार, त्रैमासिक परामर्श सभा, कार्यसमूह निर्माण, अनलाइन आन्तरिक छलफल मञ्च, निष्पक्ष जिम्मेवारी बाँडफाँट र “एक संगठन, एक आवाज” अभियानमार्फत संगठनमा एकता, विश्वास र उद्देश्यको सामञ्जस्य गरिनेछ।
यज्ञबहादुर ओलीको नेतृत्वमा देखिएको सम्भावना केवल एक उम्मेदवारको आकांक्षा होइन—एक संगठनात्मक रूपान्तरणको प्रतिबिम्ब हो। ऐनको कार्यान्वयनदेखि कर्मचारीको भविष्य सुरक्षासम्म, संगठनको सुदृढीकरणदेखि डिजिटल रूपान्तरणसम्म, उनी स्पष्ट कार्यदिशा र कार्यान्वयनको संकल्पसहित अध्यक्ष पदमा उभिइरहेका छन्। वैचारिक स्पष्टता, कार्यशैलीमा पारदर्शिता र युवा पुस्ताप्रति आकर्षण, यिनै आधारमा उनले नेतृत्वको नयाँ ढोका खोल्न चाहेका छन्।
संघीयताको कार्यान्वयनसँगै कर्मचारी प्रशासनको भविष्यलाई सुनिश्चित गर्न वैचारिकरूपमा परिपक्व, व्यवहारमा समन्वयकारी र दृष्टिकोणमा नवाचारकारी नेतृत्वको आवश्यकता छ—यही आवश्यकता पूरा गर्न यज्ञबहादुर ओली उपयुक्त पात्रका रूपमा उदाउँदै छन्।
