नेपालको इतिहासमा पहिलो निमित्त महिला मुख्यसचिवको जिम्मवारी लीलादेवी गड्तौलाको काँधमा आइपुगेको छ । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेलगत्तै मुख्यसचिव डा बैकुण्ठ अर्याल निलम्बित भएका छन् । चोरबाटोबाट बर्ष दिन अघि मुख्यसचिवको कुर्सीमा पुगेका अर्याललाई त्यहाँ फिट गराउने विकल पौडेलहरु नै भ्रष्टाचार मुद्धा चलेर जेल पुगेसँगै अर्याल समेत भ्रष्टाचारको मुद्धा खेप्ने ठाउँमा पुगेका हुन । आन्तरिक राजश्व विभागको अन्तःशुल्क स्टिकर छपाईसम्बन्धी प्रकरणमा तानिएका हुन् । भ्रष्टाचारसम्बन्धी मुद्दा दायर भएलगत्तै निजामती कर्मचारी स्वतः निलम्बनमा पर्ने कानुनी व्यवस्था छ । मदिराको बोटलमा टाँसिने स्टिकर छाप्न मुद्रण केन्द्रलाई विना प्रतिस्पर्धा ठेक्का दिइएको थियो । केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक विकल पौडेल थिए भने विभागका महानिर्देशक रितेश शाक्य । मुख्य सचिव डा।वैकुण्ठ अर्यालविरुद्ध अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले विशेष अदालतमा भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेसँगै स्वतः निलम्बनमा परेका छन् । ३८ करोड ६७ लाख बजेट रहेको उक्त छपाईमा छ करोड भुक्तानी भइसकेको छ । आयोगले सोही सन्दर्भमा गरेको छानबिन र यसअघि नै जेल चलान भएका केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक पौडेलको बयानको आधारमा अर्याल पनि तानिएका हुन् ।
उनी निलम्बनमा परेसँगै प्रधानमन्त्री कार्यालयकी वरिष्ठ सचिव लीलादेवी गडतौलाले निमित्त मुख्य सचिव सम्हाल्दै छिन् । प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयमा अहिले कृष्णहरि पुष्कर,खगेन्द्र नेपाल,सुरजुकमार वैद्य,नारायण शर्मा दवाडी छन् । यीमध्ये बरिष्ठ सचिवको रुपमा गड्तौलालाई निमित्त सचिवको जिम्मेवारी सम्हाल्ने छिन् । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग ऐन २०४८ को दफा १७ अनुसार मुख्यसचिव अर्याल स्वतः निलम्बित भएका छन् । कायम मुकायम मुख्य सचिव नियुक्तका लागि भने हाल रहेका सचिव मध्येबाट वरिष्ठ सचिवलाई मन्त्रिपरिषद् बैठकले नियुक्त गर्न सक्ने व्यवस्था रहेको छ । सोही व्यवस्था अनुसार,गड्तौला निमित्त मुख्यसचिव बन्दैछिन् । उनी पहिलो महिला निमित्त मुख्य सचिव हुन । हालसम्म २६ जना मुख्यसचिव भए । मुद्धा चलेर निलम्बनमा परेका बैकुण्ठ अर्याल अघि शंकरदास बैरागी मुख्यसचिव थिए । त्यसभन्दा अघि लोकदर्शन रेग्मी,राजेन्द्रकिशोर क्षेत्री,डा सोमलाल सुवेदी,लीलामणि पौड्यालले मुख्यसचिव चलाए ।निजामती प्रशासनको उच्च पद मुख्यसचिव हालसम्म २६ जनाले् चलाए । मुद्धा चलेर निलम्बनमा परेका बैकुण्ठ अर्याल निलम्बनमा परेसँगै प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयको सिनियर सचिव लीलादेवी गड्तौलाको काँधमा स्वत निमित्त मुख्यसचिवको जिम्मेवारी आएको छ । सरकारले गड्तौलालाई नै मुख्यसचिव बनाएको खण्डमा निजामतीको उच्च पदमा पुग्ने पहिलो महिला मुद्ययसचिव बन्नेछिन्,गड्तौला ।
बिज्ञापन
पौड्याल अघि मुख्यसचिव थिए माधवप्रसाद घिमिरे,यस्तै उनी अघि क्रमश भोजराज घिमिरे,मुकुन्द शर्मा पौडेल,लोकमान सिंह कार्कीहरुले मुख्य सचिव चलाए ।
कार्कीभन्दा अघि विमल कोईराला,केशवराज राजभण्डारी,तीर्थमान शाक्य,वलराम सिंह मल्लले मुख्यसचिव चलाए । यस्तै ईश्वरप्रसाद उपाध्याय,मधुसुदनप्रसाद गोर्खाली,दामोदरप्रसाद गौतम,लोकवहादुर श्रेष्ठ,कर्ण ध्वज अधिकारी,भोगेन्द्रनाथ रिमाल,कृष्णवहादुर मानन्धरसम्म मुख्य सचिव भए । प्रधुम्नलाल राजभण्डारी,क्षेत्रविक्रम राणा,कृष्णबम मल्ल,कुल शेखर शर्मा,चन्द्र वहादुर थापा लगायत यस अगाडिको मुख्य सचिव हुन ।
बिज्ञापन
नेपालको प्रशासनिक इतिहासमा पहिलो महिला निमित्त मुख्यसचिव बन्दैछिन गड्तौला । सरकारले अब मुद्धा चलेका मुख्यसचिव बैकुण्ठ अर्याललाई कुनै विशेष पद सिर्जना गरेर जगेडामा राख्ने र मुख्य सचिवमा नयाँ व्यक्ति ल्याउने गृहकार्य अगाडि बढेको छ । नयाँ मुख्य सचिवका रुपमा तोयनारायण ज्ञवाली, रामकृष्ण सुवेदी, एकनारायण अर्याल र दिनेश भट्टराईहरुलाई हेरिएको छ । ७० जना सचिवमध्ये वरिष्ठताको आधारमा डा तोयनारायण ज्ञवाली सबैभन्दा अगाडि छन् । योजना आयोगमा रहेका उनको कार्यकाल मुश्किलले डेढ महिना बाँकी छ । सञ्चार मन्त्रालयका रामकृष्ण सुवेदी पनि आगामी माघ फागुनमा अवकाश हुँदैछन् । माओवादी निकट भनिएका सुवेदीपछि तेस्रो नम्बरमा महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्रालयका सचिव दिनेश भट्टराई छन् ।यस्तै अहिले गृहमा रहेका एकनारायण अर्याल मुख्यसचिव बन्ने प्रतिष्प्रर्धामा छन् ।
बिज्ञापन
